Niğde'nin Çiftlik ilçesine bağlı Kömürcü köyü sınırlarındaki Göllü Dağ'ın zirvesinde yer alan Geç Hitit Antik Kenti, yaklaşık 2 bin 800 yıl önce bölgede hüküm süren Tabal Krallığı'nın siyasi, kültürel ve mimari yapısına dair önemli veriler sunuyor.
Göllü Dağ'ın zirvesinde konumlanan ve yaklaşık 100 yıl önce köyde çobanlık yapan Civan Ali tarafından tesadüfen keşfedilen antik kent, Cumhuriyet'in ilk yıllarında başlatılan bilimsel çalışmalarla gün yüzüne çıkarıldı. Keşfin ardından dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla 1934 yılında Prof. Dr. Remzi Oğuz Arık başkanlığında ilk kazılar gerçekleştirildi. Çalışmalar 1968 yılında arkeolog Burhan Tezcan, 1992–1993 yıllarında ise Alman Arkeoloji Enstitüsü'nden Prof. Dr. Wulf Schirmer tarafından sürdürüldü.
Arkeolog Mustafa Eryaman, Göllü Dağ'daki yerleşimin Geç Hitit dönemine ait planlı bir kent dokusuna sahip olduğunu belirtti. Kentin, savunmaya elverişli coğrafi yapısı ve krater gölünün varlığı nedeniyle bu noktada kurulduğunu ifade eden Eryaman, havadan yapılan incelemelerde cadde ve sokakların simetrik bir ızgara plan anlayışıyla düzenlendiğinin tespit edildiğini söyledi. Antik kentin milattan önce 8'inci ile 7'nci yüzyıllar arasında inşa edildiği değerlendiriliyor.
Kent merkezinde yer alan saray yapısının aynı zamanda tapınak işlevi gördüğünü aktaran Eryaman, iç surlarla çevrili ana yerleşim alanının, dıştan devasa bir sur sistemiyle korunduğunu kaydetti. Bu yapısıyla Göllü Dağ'daki antik kentin tamamen korunaklı bir yerleşim olduğu belirtiliyor.
Kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan çift başlı aslan heykelleri ve sütun kaideleri, kentin en dikkat çekici buluntuları arasında yer alıyor. Yaklaşık 1,5 metre yüksekliğinde ve 2 metre genişliğindeki aslan heykellerinin bir bölümü günümüzde Niğde Arkeoloji Müzesi'nde, bir bölümü ise Kayseri Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor.
Yerleşimde günlük yaşama dair seramik buluntuların sınırlı sayıda olması, kentin kurulum aşamasında terk edilmiş olabileceğine işaret ediyor. Kentin neden terk edildiğine dair iklim koşullarının elverişsizliği, ani bir dış saldırı ya da salgın hastalık gibi farklı ihtimaller üzerinde durulsa da, bu konuda kesin bir bilimsel veri bulunmuyor.
Hitit İmparatorluğu'nun yıkılmasının ardından Anadolu'da ortaya çıkan küçük Hitit krallıklarından biri olan Tabal Krallığı'na ait bilinen ilk ve tek kent olarak değerlendirilen Göllü Dağ Geç Hitit Antik Kenti'nin, Niğde'nin tarihsel kimliği ve kültür turizmi açısından önemli bir potansiyel taşıdığı ifade ediliyor.
