CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu üyesi Ömer Fethi Gürer, “2024 yılı düşük alım fiyatları ve artan girdi maliyetleri tarım kesimini zora soktu. Tarım kesimi, işini sürdürebilmek için çözümü daha çok kredide buldu. Çiftçi sayısına bakıldığında borcu olmayan çiftçi yok gibi. Bankalardan alınan kredi ile tarım sürdürülüyor. Tarım sektörünün bankacılık sistemine olan borçları da 2024 yılında 278,2 milyar lira artarak 868,6 milyar liraya yükseldi” dedi.
“Tarım kesiminde kredi kullanmadan tarımda sürdürülebilirlik kalmadı” diyen Gürer, “Tarım sektörüne bu tutarın 685,2 milyar liralık kısmı kamu bankaları, 183,4 milyar liralık kısmı da özel bankalar tarafından kullandırılan kredilerden oluşuyor. 2024 yılında sektörün bankalara olan toplam borcu yüzde 47,1 oranında artarken, sektörün zamanında ödeyemediği için takibe alınan kredileri ise yüzde 72 oranında artarak 3,6 milyar liraya yükseldi” diye konuştu.
2025 yılının tarım için önemli bir yıl olduğunu belirten Ömer Fethi Gürer, “Süreç doğru yönetilmez ve çiftçi, besici sorunlarına gereken çözüm sağlanmazsa ekim alanları daha da daralacaktır. İthalatçı bir anlayış değil, yerli üretici, besici ve çiftçiyi koruyacak bir bakışa ihtiyaç ve gerek vardır” dedi.
“Enflasyon üzerinde tarım kesimi girdileri arttı” diyen Gürer, “Yem ve gübre başta olmak üzere üretici sübvanse edilecek önlemlere ihtiyaç var” diye konuştu.
Gürer, “Borcu borçla kapatan her kesim için ödeme güçlüğü oluştuğunda icra da kapıda; insanlar hem açlık hem de psikolojik olarak sorunlu bir yaşam içinde” dedi.
VATANDAŞIN BANKA BORÇLARI
Tarım kesimi yanı sıra vatandaşın da ciddi geçim sıkıntısı yaşadığına işaret eden CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Vatandaşların bankalar ve finans kuruluşlarına olan bireysel kredi ve kredi kartı borçları, 17-24 Ocak günleri arasındaki haftada 54,7 milyar lira artarak 4 trilyon 15 milyar liraya yükseldi. Varlık yönetim şirketleri ile TOKİ’ye olan taksitli konut kredisi borçlarıyla birlikte toplam borç 4 trilyon 147 milyar liraya ulaştı. Söz konusu haftada bireysel kredilerinin bakiyesi 17,1 milyar lira artarak 2 trilyon 122 milyar liraya, kredi kartı borç bakiyesi ise 37,6 milyar lira artarak 1 trilyon 894 milyar liraya çıktı. Bankalar ve finans kuruluşlarının tüketicilerden zamanında tahsil edemediği için icra takibine aldıkları bireysel kredi ve kredi kartı alacakları ise son haftada 2,1 milyar lira daha artarak 125,3 milyar liraya yükseldi. Bankalar tarafından icra takibine alınan bireysel kredi ve kredi kartı borçlarında 2025 yılının ilk dört haftasında 13,6 milyar liralık artış yaşandı. Bankalar zaman zaman bu borçları düşük bir karşılıkla varlık yönetim şirketlerine devrettikleri için gerçek rakam bundan çok daha yüksek seyrediyor. Nitekim varlık yönetim şirketlerinin bu nedenle vatandaşlardan olan alacakları geçen yıl 21 milyar lira arttı” dedi.
Gürer, veriler üzerinden bakıldığında ekonomide vatandaşa yansıyanın yokluk ve yoksulluk olduğunu belirtti. Asgari ücretin daha ilk ayında açlık sınırı altında kaldığını, emeklinin aldığı maaşla mucize bir yaşam sürdürdüğünü ifade eden Ömer Fethi Gürer, “Faiz oranlarında yaşanan yüksek seyir ve yüksek enflasyon, geliri yeterince artmayan vatandaşların borçlarını geri ödemelerini zorlaştırıyor. Vatandaşlar giderek yeni bir borç krizine giriyor.
Merkez Bankası’nın hazırladığı son Finansal İstikrar Raporu’na göre, varlık yönetim şirketlerinin kontrolünde ise 62 milyar liralık batık tüketici kredisi ve kredi kartı alacağı bulunuyor. Dolayısıyla vatandaşların faizleri ve icra masrafları hariç 187 milyar lira icralık kredi borcu bulunuyor. Bu arada vatandaşların TOKİ’ye de 70 milyar liralık taksitli konut borcu bulunuyor. Vatandaşların bankalara, finans kuruluşlarına, varlık yönetim şirketlerine ve TOKİ’ye olan borçlarının toplamı 4 trilyon 147 milyar lirayı buluyor. Sadece 2024 yılında vatandaşın faiz yükü, 2023 yılına göre yüzde 126,4 oranında artış gösterdi.
2024 yılında bireysel krediler için ödenen faiz bir önceki yıla göre yüzde 86,5, kredi kartları için ödenen faiz ise yüzde 235 oranında arttı” dedi.
İCRA DURMUYOR
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, herkesin borçlanarak sürdürdüğü yaşamda icra dairelerinin de boş kalmadığını belirterek, muhtarlıklarda icra tebliğleriyle dolup taştığını ifade etti. Gürer, “İcra dairelerine 1-31 Ocak günleri arasında UYAP üzerinden gelen yeni dosya sayısı, 2024 yılının aynı dönemine göre yüzde 5,3 oranında artarak 856 bin oldu. 2024 yılında icra dairelerine bu dönemde 813 bin yeni dosya gelmişti. Aynı günlerde 817 bin dosya da ya sonuçlandırıldı ya da işlemden kaldırıldı. UYAP üzerinden açılan ve icra dairelerinde derdest bulunan toplam dosya sayısı 31 Ocak itibarıyla 22 milyon 295 bine yükseldi. Derdest dosya sayısı son bir yılda net olarak 880 bin adet arttı. Bu veriler de borçlanmaların geri dönüşü olmadığında icra yoluyla elde avuçta ne varsa gittiğini gösteriyor” dedi.