Niğde Sağlık İl Müdürü Dr. Koray Okur, kış ayının gelmesiyle birlikte yanlış kullanımın ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmelerine karşı uyarılarda bulunarak, alınması gereken tedbirler hakkında bilgiler verdi.
İl Sağlık Müdürü Dr. Okur; “Ülkemizde bilgisizlik, yanlış kullanımın ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmeleri hemen her yıl yaşanmaktadır. Alçak Basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır. Güneybatıdan esen bir rüzgâr olan lodos nedeni ile her yıl onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbonmonoksit gazı ile zehirlenmektedir.
Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı, zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana girerek oksijen alınımını engeller. Zehirlenme ve ölüme neden olur. Hava gazı, kömür gibi ısıtma amacı ile kullanılan soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeye soba, şofben ve bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Karbonmonoksit ile meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbı müdahale yapılmazsa zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir” dedi.
Dr. Okur şöyle konuştu; “Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yada gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmelidir. Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı, Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalıdır. Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmelidir.
Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1 metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalıdır. Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar zehirlenmelere ve yangınlara neden olur. Bacalar, kömür gibi fazla miktarda is bırakan yakıt kullanıldığı takdirde 2 ayda bir, diğer yakıtlar (sıvı ve gaz gibi) kullandığı takdirde ise 3 ayda bir temizlettirilmelidir” dedi.
LODOSA DİKKAT
Lodos süresince dikkat edilecek hususlar dikkati çeken İl Sağlık Müdürü Dr. Okur şöyle devam etti: "Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalıdır. Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette söndürülmelidir. Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 110 nolu telefondan İtfaiye Servisi'ni aranmalıdır. Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal 112 nolu telefondan Acil Yardım Servisi aranmalıdır. Türkiye'de güneybatıdan esen lodos, güneyden estiği için genellikle sıcak hava taşıyan bir rüzgârdır. Dumanın yükselme hızı, dumanın sıcaklığı ile etrafını saran havanın sıcaklığı arasındaki farka bağlıdır. Diğer bir deyişle, bacadan çıkan duman ve gazlar kendilerini soğuk bir ortamda bulduklarında hızla yükselebilirler. Sıcak bir rüzgâr olan lodos, dış ortam sıcaklığını arttırdığı için sadece sobayı boğmaz aynı zamanda bacanın çekiş gücünü de büyük ölçüde azaltır.”