Anadolu’nun kadim topraklarında, sessiz ama vakur bir duruş sergileyen Niğde, 10 bin yılı aşkın tarihiyle bir medeniyetler beşiğidir. Hititlerden Romalılara, Selçuklulardan Osmanlılara kadar sayısız uygarlığın iz bıraktığı bu şehir, taşlarına kazınmış hikâyeleriyle adeta yaşayan bir tarih kitabıdır. Gelin, zamanın tozlu sayfalarını aralayarak Niğde’nin köklü geçmişinde bir yolculuğa çıkalım.
İlk Ayak İzleri Prehistorik Dönem
Niğde’nin tarih sahnesine çıkışı, günümüzden 10 bin yıl öncesine dayanır. Bölgede yapılan arkeolojik kazılar, Neolitik Çağ’da insanların burada yaşam sürdüğünü gösteriyor. Göllüdağ ve Köşk Höyük gibi kazı alanlarında ortaya çıkarılan çanak çömlekler, tarım ve hayvancılıkla uğraşan ilk toplulukların Niğde’yi mesken tuttuğunu kanıtlıyor. Bu çağın insanları, verimli topraklarda hayatlarını idame ettirirken, doğayla iç içe bir yaşam sürdüler.
Hititlerden Friglere Krallıkların Gölgesinde
M.Ö. 2000’lere geldiğimizde, Niğde topraklarında Hititlerin hüküm sürdüğünü görüyoruz. Hititler, Anadolu’nun ilk büyük devletini kurarken, Niğde’yi stratejik bir konuma sahip önemli bir merkez hâline getirdiler. Bu döneme ait kabartmalar, kaya anıtları ve tapınaklar, onların dini ve kültürel yapısını gözler önüne seriyor.
Hitit İmparatorluğu’nun zayıflamasıyla bölge, Friglerin hâkimiyetine girdi. Frigler, tarım ve hayvancılıkla uğraşmanın yanı sıra taş işçiliğinde de ustalaştılar. Günümüzde Niğde’nin çeşitli bölgelerinde bulunan kaya mezarları ve anıtlar, onların sanatsal ve mimari becerilerinin kanıtıdır.
Romalılar ve Bizans Taşlarda Saklı Hikâyeler
M.Ö. 1. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun Anadolu’ya yayılmasıyla birlikte Niğde, Roma topraklarına dâhil oldu. Romalılar, burada büyük yollar, tapınaklar ve su kemerleri inşa etti. Bugün hala görülebilen Tyana Antik Kenti, Roma dönemine ait en önemli kalıntılar arasında yer alıyor.
Roma’nın ikiye bölünmesiyle birlikte, Niğde Bizans İmparatorluğu’nun hâkimiyetine girdi. Hristiyanlığın hızla yayıldığı bu dönemde, Niğde, manastırları ve kiliseleriyle önemli bir dini merkez hâline geldi. Niğde’nin hemen her bölgesinde bulunan kiliseler, Bizans’ın bölgedeki varlığının izlerini taşıyor.
Türklerin Ayak Sesleri: Selçuklular Dönemi
1071 Malazgirt Zaferi’yle Anadolu’nun kapıları Türklere açıldığında, Niğde de bu değişimden nasibini aldı. Selçuklular, bölgeyi hızla fethederek burada kalıcı izler bıraktılar. Niğde Kalesi, Alaaddin Camii ve Sungur Bey Camii gibi yapılar, Selçukluların mimari ve kültürel etkisini günümüze taşıyan eserlerdir.
Bu dönemde Niğde, Anadolu’nun önemli ticaret yollarından biri üzerinde bulunuyordu. Kervansaraylar, hanlar ve çarşılar, şehrin ekonomik canlılığını artırdı. Selçuklu sultanlarının himayesinde Niğde, ilim ve sanat alanında gelişmiş, büyük âlimlere ev sahipliği yapmıştır.
Osmanlı ile Yeni Bir Dönem
13. yüzyılın sonlarına doğru Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıflamasıyla birlikte Niğde, önce Karamanoğulları’nın, ardından da Osmanlı Devleti’nin topraklarına katıldı. Osmanlılar döneminde şehir, önemli bir idari merkez hâline geldi ve imar faaliyetleri hız kazandı.
Cumhuriyet Dönemi Niğde
1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla birlikte Niğde, gelişme sürecine girdi. Sanayi, tarım ve eğitim alanlarında önemli gelişmeler yaşandı. Niğde Üniversitesi’nin açılması, şehrin eğitim alanındaki potansiyelini artırırken, sanayi ve tarım yatırımları bölge ekonomisine katkı sundu.
Bugün Niğde, hem tarihi dokusunu koruyan hem de yaşamın gereklerine uyum sağlamaya çalışan bir şehir olarak varlığını sürdürüyor. Zengin tarihi mirası, doğal güzellikleri ve kültürel dokusuyla ziyaretçilerine benzersiz bir deneyim sunuyor.
Taşlara Kazınan Medeniyet
Niğde’nin sokaklarında yürürken, her köşe başında binlerce yıllık bir geçmişin izlerini görmek mümkündür. Her taşında, her yapısında bir medeniyetin sesi yankılanır. Tarih boyunca birçok kültüre ev sahipliği yapan bu topraklar, hak ettiği değeri bekliyor.
Bir zamanlar Hititlerin duaları, Friglerin işçiliği, Romalıların yolları, Bizans’ın manastırları, Selçukluların camileri ve Osmanlı’nın mimarisi ile şekillenen Niğde, geçmişiyle geleceği harmanlayan bir zaman yolculuğuna davet ediyor bizleri.
Ve biz, bu kadim şehrin sokaklarında dolaşırken, tarihin sayfalarını aralamaya devam edeceğiz…
