Gazetecilik: Mesleğin Değişimi ve Yeni Neslin Sorunları
Gazetecilik, toplumun aynasıdır. Gerçeğin peşinde koşan, halka doğru bilgiyi ulaştırmayı görev edinen bu meslek, yıllar içinde büyük değişimler geçirdi. Ancak son dönemde Türkiye’de gazetecilik yalnızca mesleki risklerle değil, mesleğin içindeki yozlaşma ve nitelik kaybıyla da karşı karşıya. Bir yanda gündemi takip etmeden, iki kitap okumadan gazeteciliğe soyunan yeni nesil “cahil gazeteciler”, diğer yanda ise kendini geliştirmeyen, yıllardır aynı söylemleri tekrar eden eski nesil gazeteciler var. Bu iki grup arasında sıkışan gerçek gazeteciler ise mesleğin onurunu koruma mücadelesi veriyor.
Gazetecilik Dijitalleşmeyle Nasıl Dönüştü?
Dijital çağ, gazeteciliğin kurallarını kökten değiştirdi. Eskiden haber toplamak, kaynak bulmak ve analiz yapmak zaman gerektirirken, artık sosyal medyanın sunduğu hız ile haberler saniyeler içinde yayılabiliyor. Ancak bu hızın getirdiği en büyük tehlike bilgi kirliliği ve dezenformasyon oldu.
Bugün gazetecilik etik ilkelerine uymayan birçok kişi, doğrulamadan haber yapıyor, sadece etkileşim almak için sansasyonel başlıklar atıyor. Haber kaynağını araştırmadan, doğruluk süzgecinden geçirmeden yapılan bu yayınlar, toplumun bilgiye olan güvenini sarsıyor. Gerçek gazetecilik, bir tweet atmak ya da bir haberi kopyalayıp yapıştırmak değildir. Gazetecilik, bilgiye ulaşmak için zaman harcamayı, araştırmayı, sorgulamayı ve gerçeği ortaya çıkarmayı gerektirir.
Ancak günümüzde gazetecilik mesleğine giren birçok kişi bu sorumluluğun farkında değil. İki kitap okumadan, gazeteciliğin ne olduğunu sorgulamadan, “haber yazıyorum” diyenler çoğaldı. Kalemi eline alan herkesin kendini gazeteci sanması, bu mesleği sıradanlaştırdı.
Yeni Nesil Gazetecilerin Eksiklikleri
Yeni nesil gazeteciler, çoğunlukla dijital dünyanın içine doğdu. Bilgiye hızlı ulaşmayı öğrenen bu kuşak, araştırma yapmadan, derinlemesine analiz etmeden haber yazmaya alıştı. Bir haberin doğruluğunu teyit etmeden paylaşmak, sansasyon yaratmak adına yalan haber üretmek, “tık” almak için gerçeği çarpıtmak bu yeni nesil gazetecilerde sıkça görülen hatalar arasında.
Bu gazetecilerin en büyük eksikliklerinden biri de geniş bir perspektife sahip olmamaları. Tarihi bilmeden, siyasi dengeleri anlamadan, toplumsal kodları çözmeden haber yapmaya kalkışıyorlar. Halbuki gazeteci, toplumu anlamalı, geçmişi bilmeli ve geleceğe dair öngörülerde bulunabilmelidir.
Bir diğer eksiklik ise Türkçe bilgisi ve yazım kuralları konusundaki yetersizliklerdir. Gazetecilik, kelimelerle yapılan bir sanat gibidir. Ancak birçok genç gazeteci, dilin inceliklerini bilmeden, okuduğunu anlamadan, yanlış cümle yapılarıyla haber üretiyor. Bu da haberlerin kalitesini düşürüyor.
Eski Nesil Gazetecilerin Hataları
Öte yandan, meslekte uzun yıllar geçirmiş ancak kendini geliştirmeyen, hala eski yöntemlerle gazetecilik yapmaya çalışan bir kesim de var. Bu kesim, gazeteciliğin evrildiğini kabul etmiyor, yeni nesil medya anlayışına direniyor. Teknolojiyi kullanmayan, sosyal medyanın gücünü görmezden gelen, dijitalleşmeye ayak uyduramayan gazeteciler, hala eski düzende kalmanın getirdiği kısıtlarla mücadele ediyor.
Bu gazetecilerin en büyük hatası, kendilerini yenilememeleri. Gazetecilik, sürekli öğrenmeyi gerektirir. Dünya değişirken, basın da değişir. Ancak bazı eski nesil gazeteciler, yeni okuma alışkanlıklarını, yeni medya araçlarını ve toplumsal dönüşümleri anlamadan, hala aynı bakış açısıyla haber yapmaya çalışıyor. Bu da onların meslekte geride kalmalarına neden oluyor.
Gerçek Gazetecilikte Israr Etmek
Peki, gazetecilik nasıl kurtulur? Çözüm işimizi en iyi şekilde yapmaya devam etmek. Kalemimizi sağlam tutarak, doğruluk ilkesinden asla vazgeçmeden, araştırmadan, sorgulamadan yazmamamız gerekiyor.
• Yeni nesil gazeteciler, gerçek anlamda donanımlı olmalı. Tarih, siyaset, hukuk, ekonomi, sosyoloji gibi farklı alanlarda bilgi sahibi olmalı.
• Eski nesil gazeteciler, çağın gerekliliklerine uyum sağlamalı. Teknolojiye adapte olmalı, dijital okuryazarlıklarını geliştirmeli.
• Gazetecilik etiğine herkes sıkı sıkıya bağlı kalmalı. Yalan haber üretmek, toplum mühendisliği yapmak yerine gerçeğin peşinde koşmalıyız.
Gazetecilik zor bir meslektir. Herkesin yapabileceği bir iş değildir. Cesaret, bilgi, araştırma ve sorumluluk gerektirir. Gerçek gazetecilik yapanlar, her zaman ayakta kalacaktır. Biz, işimizi en iyi şekilde yaparak mesleğimizi koruyacağız. Doğru habercilikle, mesleğimizin saygınlığını yeniden inşa edeceğiz.