Antalya Diplomasi Forumu kapsamında düzenlenen "Küresel Sınamalar ve Türkiye’nin Görünümü" başlıklı oturumda konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, küresel ekonominin içinde bulunduğu kırılgan döneme ve Türkiye’nin bu tabloda nasıl konumlandığına dair kapsamlı değerlendirmelerde bulundu. Küresel ekonominin yüksek belirsizlik ve volatilite döneminden geçtiğini belirten Bakan Şimşek, Türkiye’nin küresel zorluklara karşı göreceli olarak daha dayanıklı olduğunu, dış ticaret, enerji dönüşümü, yapay zeka ve savunma sanayi alanlarında yürütülen reformları anlattı. IMF’nin tahminlerine göre küresel GSYİH’de yüzde 7’lik bir azalma beklendiğini aktaran Şimşek, "Ticaret savaşları, korumacılık ve jeopolitik gerilimler küresel üretimi zorluyor. Çin, küresel imalatı domine ediyor; Avrupa, ABD ve Japonya ise güç kaybediyor" dedi.
İhracat yerine iç talep ön planda
Türkiye’nin büyüme modelinin ihracata dayalı olmadığını vurgulayan Bakan Şimşek, "Tarihi olarak net ihracat büyümeye katkı sunmaktan çok, sınırlayıcı oldu. Türkiye ekonomisinin temel itici gücü iç talep ve yatırımlar" ifadelerini kullandı. Şimşek, bu nedenle Türkiye’nin, küresel ticaretteki daralmaya karşı daha az kırılgan olduğunu kaydetti.
Bakan Şimşek, ihracatın yüzde 62’sinin serbest ticaret anlaşması olan ülkelere yapıldığını, bunların başında Avrupa Birliği’nin geldiğini belirterek, "Bu ülkelerle ilişkiler sürdüğü sürece, ihracatımızın önemli bölümü korumalıdır" dedi.
Bölgesel entegrasyonun önemine dikkat çeken Şimşek, "Komşunla yükselir, onunla düşersin. Türkiye barışçıl ve istikrarlı bir bölge istiyor çünkü bu bizim çıkarımıza" ifadelerini kullandı.
Enerji ve lojistikte yeni koridorlar
Türkiye’nin Çin’e uzanan Orta koridorun bir parçası olduğunu söyleyen Bakan Şimşek, Irak’tan Türkiye’ye, oradan Londra ve Pekin’e bağlanacak yeni kalkınma koridoru yatırımlarını anlattı. Bu projelerin maliyet etkin ve etkili lojistik çözümler sunduğunu vurgulayan Şimşek, "Bağlantı çok önemli. Biz barışa, güvenliğe ve refaha yatırım yapıyoruz çünkü bundan kazanç sağlıyoruz" dedi.
Enflasyonla mücadelede net mesaj: "Düşüyor, düşecek"
Bakan Şimşek, enflasyonla mücadelede kararlı olduklarının altını çizerek, "Enflasyon düşüyor, düşecek. Bu programı hayata geçirmek için her şeyi yaptık. Güçlü siyasi destek var, kararlıyız. Bu süreci yönetecek kapasitemiz de mevcut" dedi. Şimşek, kısa vadeli piyasa dalgalanmalarının beklentileri bozabileceğini ancak dezenflasyon sürecinin devam edeceğini de sözlerine ekledi.
Kurda yaşanan sınırlı zayıflamanın etkisinin petrol fiyatlarındaki düşüşle dengelenebileceğini aktaran Bakan Şimşek, sıkı para politikasının net dezenflasyonist etkiler oluşturacağını belirtti. Şimşek, mali tarafta ise bütçe disiplininin korunacağını, kamu borcunun GSYİH’ye oranla yüzde 25 seviyesinde olduğunu ifade etti.
Yüksek borç ve yaşlanan dünya
Küresel borçların son 25 yılda 100 puandan fazla arttığını, uzun vadeli yüksek faizlerin ülkeleri zora sokabileceğini söyleyen Bakan Mehmet Şimşek, Türkiye’nin toplam borçluluğunun dünya ve gelişmekte olan ülke ortalamalarının altında kaldığını kaydetti. Şimşek, "Şu an yatırımcılar gelişmekte olan piyasalardan çekiliyor, ama fırtına dindiğinde temel göstergelere bakacaklar. Türkiye burada öne çıkacak" dedi.
Dünya genelinde yaşlanan nüfusa da değinen Bakan Şimşek, Türkiye’nin halen genç nüfusa sahip olduğunu, kadın istihdamını artıracak reformlarla avantajın sürdürülebileceğini belirterek, her yıl yaklaşık 1 milyon üniversite ve meslek lisesi mezunu verildiğini söyleyerek, yatırımcılar için insan kaynağının güçlü olduğunu vurguladı.
Savunmada ve yapay zekada yükselen güç
Türkiye’nin savunma sanayisinde yerlilik oranının yüzde 80’e ulaştığını açıklayan Bakan Şimşek, "25 yıl önce en büyük ithalatçılardandık, şimdi ilk 10 ihracatçı arasına giriyoruz. 3 bin 500 şirketimiz ve bin 100 aktif projemiz var" dedi.
Yapay zekanın küresel üretkenliği artıracağını ama herkese eşit dağılmayacağını belirten Şimşek, Türkiye’nin bu alanda yüksek sayıda mezun veren ülkeler arasında olduğunu aktardı. Fiber altyapı, 5G, uzay limanı ve nükleer enerji gibi teknoloji yatırımlarını detaylandıran Şimşek, "İnovasyon, tercihten çok zorunluluktan doğar" diyerek bu alanlarda reformların süreceğini belirtti.
Yeşil dönüşüm ekonomik bir zorunluluk
Enerji ithalatına yılda büyük bütçeler ayrıldığını hatırlatan Şimşek, yenilenebilir enerji yatırımlarının Türkiye için yalnızca çevresel değil, ekonomik zorunluluk olduğunu söyledi. Elektriğin yüzde 50’sinin yenilenebilir kaynaklardan sağlandığını, bu oranı yüzde 70’e çıkarmak istediklerini belirten Şimşek, şimdiye kadar su ve sulama altyapısı için 90 milyar dolar yatırım yapıldığını aktardı.
Büyüme, istihdam ve yatırımda gelecek vurgusu
Türkiye’nin son 20 yılda ortalama yüzde 5,3 büyüdüğünü, 2002’den bu yana reel GSYİH’nın üç kat arttığını ifade eden Bakan Şimşek, "Geçmişle övünmek değil, sağlam temellerle güçlü bir gelecek inşa etmek istiyoruz" dedi. Kur korumalı mevduatların azaltıldığını, CDS primlerinin artmasına rağmen Türkiye’nin borçlanma şartlarında gelişmekte olan piyasalarla aynı seviyeye geldiğini söyleyen Şimşek, G30 programıyla yüksek teknolojili üretimi artıracaklarını, 2030’a kadar bu alana 30 milyar dolar yatırım çekmeyi hedeflediklerini belirtti.
Türkiye yükselen bir merkez olma yolunda
Medikal turizmden oyun sektörüne, inşaattan çay ihracatına kadar pek çok alanda Türkiye’nin küresel ölçekte öne çıktığını vurgulayan Şimşek, "Mükemmeliyetçilik ilerlemenin düşmanıdır. Biz artık pratik olarak neyi başarabileceğimize odaklanacağız" dedi. Altyapıya şimdiye kadar 300 milyar dolar yatırım yapıldığını, 200 milyar dolar daha yapılacağını belirten Şimşek, yeni İstanbul Havalimanı’nın dünyanın en iyi bağlantılı havalimanı seçildiğini de sözlerine ekledi.
