2021 yılından itibaren artan enflasyonla birlikte mali tabloların bu etkilerden arındırılması için 2023 yılında verilen kararla, 2024 yılından itibaren enflasyon muhasebesinin yeniden uygulanmasına başlandı.
Enflasyon muhasebesi, yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloların gerçeğe uygun sunulmasını sağlamak amacıyla varlık, yükümlülük, gelir ve giderlerin enflasyon etkilerine göre düzeltilmesini içeren bir muhasebe uygulaması niteliği taşıyor. Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre, uygulamada düzeltme sonucunda bazı mükellefler için vergi ödeme zorunluluğu doğabiliyor.
Bu konuda, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığına (VDK) yansıyan usulsüz ve hatalı uygulamalara yönelik denetim işlemleri başlatıldı. Denetimlerin, enflasyon muhasebesini doğru uygulamayan veya istismar eden mükelleflere yönelik olduğu bildirildi.
Bu kapsamda, VDK Risk Analiz Merkezinin çalışmaları doğrultusunda hatalı işlem yaptığı değerlendirilen mükellefler, uyguladıkları enflasyon düzeltmelerine yönelik tespitleri açıklamak üzere izaha davet edildi. İzah komisyonlarında yürütülen çalışmalar neticesinde, hatalı veya yanlış uygulamada bulunduklarını kabul eden mükellefler yeni beyanname verdi. Bu beyannamelerle beraber enflasyon muhasebesi uygulamasında artırılan matrah, 13,5 milyar liraya yaklaştı. Bu süreçte izahları kabul görmeyen mükellefler ise incelemeye sevk edildi.
Enflasyon muhasebesine yönelik yürütülen ilk denetim çalışmasında hatalı işlemler yapıldığını tespit eden VDK, araştırmasını genişletti. Kurul, farklı ölçeklerdeki mükellefleri hedefleyen ikinci denetim çalışması başlattı. Denetimler sonucunda, artırılması beklenen matrah farkının yaklaşık 67 milyar lira olduğu hesaplandı. Bu denetim sürecinde de yine tespit edilen mükellefler, izaha davet edilecek.
Böylece, denetim sürecinde bugüne kadar tespit edilen matrah farkı, 80 milyar lirayı aştı. Bu tutarın, denetimler sonucunda daha da artması bekleniyor. Enflasyon muhasebesini doğru uygulamayan ve istismar eden mükellefler incelemeye de alınacak.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bu denetimlerin amacının vergi toplamak değil, enflasyon düzeltmesinin usulüne uygun uygulanmasını sağlamak olduğunu belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Enflasyonla mücadelede kararlılıkla yürüttüğümüz program sayesinde, dezenflasyon sürecine girmiş bulunuyoruz. Mali tabloların enflasyonun etkilerinden arındırılarak, mükelleflerin gerçek mali durumunu yansıtması gerekiyor. Mükelleflerimizin beyannamelerini sunmadan enflasyon düzeltmesini doğru yapması, ileride cezalı işlemle karşılaşmamaları bakımından önem taşıyor. Bu uygulama, hem vergi sistemimizin sağlıklı işlemesi hem de mükellef haklarının korunması açısından önemli."
Mali verilerin sağlıklı sunulmasının, hem işletmelerin kendisi hem de kamu maliyesi açısından şeffaf ve güvenilir zemin oluşturacağına işaret eden Şimşek, "Dezenflasyon sürecindeki başarıyla, bu tür bir düzeltme ihtiyacı ortadan kalkacaktır." ifadesini kullandı.
