Başkent Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümünden iki öğrenci, özellikle afet dönemlerinde geleneksel Türk yemeklerinin uzun süre bozulmadan muhafaza edilebilmesine imkan tanıyan proje geliştirdi.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Başkent Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü öğrencileri Sönmez Kılıç ve Can Onuk'un, Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlkay Yılmaz'ın öncülüğünde hayata geçirdikleri TÜBİTAK destekli projeyle afet dönemlerinde vatandaşlar besin değerini kaybetmeyen sağlıklı yemek tüketebilecek.
Proje kapsamında Türk mutfağına ait yemekler pişirildikten sonra "petri" adı verilen kaplara konularak donduruluyor ve kurutuluyor. Bir gün süren bu işlem sonrasında yemekler uzun süre saklanabilecek hale getiriliyor.
Raf ömrü uzayan yemekler, deprem başta olmak üzere, herhangi bir doğal afet döneminde üzerine bir miktar su eklenerek yeniden tüketilebiliyor.
- "Dondurarak kurutmayı yemeklerde ilk defa kullandık"
İlkay Yılmaz, insanların afet dönemlerinde gıda ihtiyacını, dayanıklı ve besin değerini kaybetmeyen yemeklerle karşılamak için böyle bir çalışma yaptıklarını söyledi.
Türk mutfağına ait 30 çeşit yemeği "dondurarak kurutma" adı verilen özel bir teknikle hazırladıklarını belirten Yılmaz, "Bu, aslında bilinen bir yöntem ama biz bu yöntemi yemeklerde ilk defa kullandık. Öncelikle pişirdiğimiz yemekleri küçük kaplara koyuyoruz, sonra dondurarak kurutuyoruz. Bu yöntemle yemeklerin besin değeri korunuyor. Sadece vakum altında, eksi 70 derecede suyu uzaklaştırdığımız için gıdaların dokusu zarar görmüyor, vitamin ve mineral kaybı olmuyor. Böylelikle hem sağlıklı hem uzun ömürlü hem de lezzetli ürünler elde etmiş oluyoruz." ifadelerini kullandı.
Yılmaz, bu şekilde hazırlanan yemeklerin uygun koşullarda 10 yıla kadar saklanabileceğini dile getirerek, kurutma esnasında suyun uzaklaştırılmasının ürünleri mikrobiyolojik olarak güvenli hale getirdiğini anlattı.
Yemeklerin pişirilmesinin üzerinden uzun zaman geçmesine rağmen ihtiyaç anında üzerine su eklenerek rahatça tüketilebildiğine işaret eden Yılmaz, bunun projenin asıl önemli unsuru olduğunun altını çizdi.
- Amaç, çeşit sayısını artırmak
Yılmaz, özellikle et, tavuk, balık ve bakliyat yemekleri hazırladıklarını ifade ederek, Türk mutfağının diğer geleneksel lezzetlerini de aynı yöntemle kurutarak afet dönemlerinde tüketilebilecek daha fazla çeşit elde etmeyi amaçladıklarını belirtti.
Yılmaz, projeyi geliştirmeye devam edeceklerini, bu konuda yatırım tekliflerine açık olduklarını ve patent başvurusunda bulunacaklarını bildirdi.
- "Seri üretime geçmeyi de planlıyoruz"
Projede yer alan öğrencilerden Sönmez Kılıç, daha önce Kahramanmaraş depremlerinin ardından bölgedeki vatandaşlara gönderilmek üzere Beypazarı kurusu ürettiklerini söyledi.
Bu fikirden yola çıkarak afet anlarında vatandaşların daha besleyici gıdalara ulaşmasını istediklerini dile getiren Kılıç, bu nedenle proje kapsamında Türk mutfağına ait yemekleri hazırladıklarını belirtti.
Kılıç, insanlar için faydalı bir proje geliştirdiklerine işaret ederek, "Yaptığımız işlemle ürün çok daha uzun süre dayanabiliyor. Yeri geldiğinde belli miktarda su eklenerek yemeğe aynı tadı ve lezzeti, besin değerini kaybetmeden verebiliyoruz. Şu an için pilot ürünler sunduk, daha fazla miktarda ürün kurutup seri üretime geçmeyi de planlıyoruz. Daha fazla üretilirse insanlara daha yararlı olur diye düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
- "Projemizin geliştirilmesi yatırım gerekiyor"
Projede görev alan diğer öğrenci Can Onuk da yaptıkları işin sadece yemek hazırlamaktan ibaret olmadığını, çalışmada bilim tarafının da öne çıktığını vurguladı.
Gastronominin bilimsel yönüyle yoğun şekilde ilgilendiğini anlatan Onuk, "TÜBİTAK projesini duyduktan sonra başvuru yaptık. Böyle bir çalışmada yer almak hem akademik olarak benim gelişimime katkı sağladı hem de toplumsal bir fayda oluşturdu. Projemizin geliştirilmesi için de bizlere yatırım gerekiyor. Sponsorlarımız olursa daha büyük ölçekte ürünler geliştirebiliriz ve farklı yemekler yapabiliriz." diye konuştu.
