Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi (NÖHÜ) Niğde Yöresi Tarihi ve Kültürü Uygulama ve Araştırma Merkezi Arkeoloğu, Kent Kültürü Araştırmacısı ve Yazar Mustafa Eryaman, Niğde Alâeddin Camisi’nde bulunan kubbe usta kitabelerine ilişkin araştırmalarını kamuoyuyla paylaştı.
Caminin Mimari İzleri ve Usta Kitabeleri
Eryaman, yaptığı açıklamada, camide iki yeni usta kitabesinin keşfedildiğini ve önceden okunan bir kitabeyi yeniden değerlendirerek caminin mimarları hakkında önemli bilgilere ulaşıldığını belirtti. Açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Niğde Alâeddin Camisi, 1223 yılında dönemin Niğde Valisi Zeyneddin Beşare’nin emriyle inşa edilmiştir. Mimari detaylar ve usta kitabeleri, yapının Mimar Sıddık, Gazi, Mahmud ve Ebubekir tarafından eşgüdümlü şekilde inşa edildiğini göstermektedir. Ayrıca caminin yapı yöneticisinin Müstenireddin olduğu anlaşılmıştır.”
Kubbe Kitabeleri ve Mimari Bulgular
Yapılan araştırmalarda mihrap önü kubbesi, doğu kubbe ve batı kubbe bölümlerinde yer alan usta kitabeleri detaylı şekilde incelenmiştir. Eryaman, tezyinli mihrap önü kubbesi merkezindeki kitabede, “Amel-e Sıddık Bin Mahmud, Rahmet-ullahi Aleyhi” (Mahmud’un oğlu Sıddık’ın eseri, Allah’ın rahmeti onun üzerine olsun) yazılı olduğunu ifade etti. Aynı şekilde doğu kubbesindeki taş levhada ise, “Amel-e Ebubekir Bin Gazi” (Gazi’nin oğlu Ebubekir’in eseri) yazılı olduğu tespit edilmiştir.
Batı kubbe eteğindeki bir diğer kitabede ise şu ifadelerin yer aldığı görülmüştür:
“Amel-e Ebubekir, Bin Gazi, El-Tâcu El-Mu’azzamu İlâ Rahmetillâhi” (Gazi’nin oğlu Ebubekir’in eseri, İslam’ın tacı ve Allah’ın rahmetine nail olmuş).
Mimari Eşgüdüm ve Tarihe Katkı
Elde edilen bulgular, cami inşaatında mimarların belirli alanlarda uzmanlaştığını ve çalışmalarını isimlerini yazarak ebedileştirdiklerini göstermektedir. Özellikle mihrap önü kubbesinin Mimar Gazi ve oğlu Ebubekir tarafından, caminin diğer bölümlerinin ise Mimar Mahmud ve oğlu Sıddık tarafından inşa edildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Niğde Tarihi ve Kültürü Adına Önemli Bir Çalışma
Araştırma sayesinde Alâeddin Camisi’nin mimarları ve süslemeleri hakkında detaylı bilgiler literatüre kazandırılacak. Mustafa Eryaman, bu çalışmanın sadece caminin tanıtımına değil, aynı zamanda Niğde’nin tarihine ve kültürel değerlerinin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacağını ifade etti. Eryaman, araştırmanın devam edeceğini ve bu tür çalışmaların Niğde’nin tarihine ışık tutacağını vurguladı.
