Beşeri Sermaye Endeksi, bugün doğan bir çocuğun yaşadığı ülkede hâkim olan sağlık ve eğitim şartları göz önünde bulundurularak, 18 yaşına geldiğinde elde etmiş olması beklenen beşeri sermayeyi ölçmektedir. Metodolojisi Dünya Bankası tarafından belirlenmiş olan endeks; hayatta kalma (5 yaş altı), sağlık ve eğitim olmak üzere üç bileşenden oluşmaktadır.
Endeks 0 ile 1 arasında değer almakta olup, endeks değerinin 1'e yaklaşması bugün doğan bir çocuğun sahip olduğu kaliteli eğitim ve sağlık koşulları neticesinde, gelecekteki bir çalışan olarak üretkenliğinin en yüksek değerde olduğunu ifade etmektedir.
Dünya Bankası tarafından ülke mukayeseleri için üretilen Beşeri Sermaye Endeksi, milli politikalara yön verebilmesi amacıyla Türkiye için ülke seviyesinin yanı sıra il seviyesinde de ilk kez bu haber bülteni ile resmi istatistik olarak yayımlanmaktadır.
Beşeri sermaye endeksi 2023 yılında 0,690 oldu
Beşeri sermaye endeksi, 2021 yılında 0,693 iken 2022 yılında 2021'e göre %0,5 artarak 0,696 oldu. 2023 yılında 2022'ye göre %0,9 azalarak 0,690 oldu.
Endeksin alt bileşenleri olan hayatta kalma 2023 yılında 2022'ye göre %0,3 azalarak 0,985 olurken, sağlık 2023 yılında 2022'ye göre %0,2 artarak 0,966, eğitim ise 2023 yılında 2022'ye göre %0,8 azalarak 0,725 oldu.
Beşeri sermaye endeksi ve alt endeksleri, 2021-2023
Beşeri sermaye endeksi, alt endeksleri ve değişim oranları, 2021-2023
AB ortalama endeks değerinin Türkiye'den yüksek olduğu görüldü
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin 2020 yılında endeks değerinin ortalaması 0,730 oldu. AB-27 içinde endeks değeri en yüksek olan ülkelerin sırasıyla, 0,796 ile Finlandiya, 0,795 ile İsveç ve 0,793 ile İrlanda olduğu görüldü. Endeks değerinin en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla 0,584 ile Romanya, 0,614 ile Bulgaristan ve 0,665 ile Slovakya oldu.
Beşeri Sermaye Endeks değerinin AB üye ülkeleri ile mukayesesi, 2020
Beşeri sermaye endeksinin en yüksek olduğu il Çanakkale oldu
2023 yılında il seviyesinde en yüksek beşeri sermaye endeksine sahip il, 0,781 ile Çanakkale oldu. Bu ili, 0,761 ile Antalya, 0,756 ile Erzincan, 0,755 ile Eskişehir ve 0,749 ile Rize izledi. Beşeri sermaye endeksi en düşük olan il 0,599 ile Şırnak olurken, bu ili sırasıyla Ağrı, Şanlıurfa, Gümüşhane ve Muş izledi.
Beşeri sermaye endeksinin en yüksek ve en düşük olduğu 5 il, 2023
İllere göre beşeri sermaye endeksi, 2023
Beşeri sermaye endeksinin en çok arttığı il Çanakkale oldu
Beşeri sermaye endeksinin 2021-2023 yılları arasında en çok artış gösterdiği ilk beş il sırasıyla 0,026 puan ile Çanakkale, 0,022 puan ile Uşak ve 0,017 puan ile aynı değer artışına sahip Siirt, Antalya, Erzincan oldu. Aynı dönemde, beşeri sermaye endeksinin düşüş gösterdiği iller sırasıyla 0,066 puan azalış ile Hatay, 0,059 puan azalış ile Adıyaman, 0,048 puan azalış ile Kahramanmaraş, 0,024 puan azalış ile Manisa ve 0,022 puan azalış ile Malatya oldu.
İllere göre beşeri sermaye endeksinin en çok arttığı ve azaldığı iller, 2021-2023
İllere göre beşeri sermaye endeksi değişim oranı, 2021-2023
