“Suda geleceği tüketiyoruz”

CHP Niğde Milletvekili, TBMM Tarım, Orman ve Köy İşleri Komisyon Üyesi Ömer Fethi Gürer, içme ve sulama suyu konusunda yeterli bilincin oluşturulması için daha çok çaba gerektiğini söyledi ve “Hızla su kaynaklarını tüketiyoruz.” dedi.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, küresel iklim değişikliğinin etkilerinin başlamasına karşın geniş kesimlerin sorunun farkında olmadığını belirtti.

“Su planlaması yalnız kamunun değil tüm yaşayanların sorun olarak görüp sahiplenmesi ile olasıdır. Bu bilince toplumu taşıması gereken ise kamunun soruna planlı ve geleceği sahiplenen çalışmaların her noktaya erecek düzeyde kapsamlı yaygınlaştırması ile olasıdır.” dedi.

YERALTI SULARI ÇEKİLİYOR

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yeraltı sularının her yıl daha derinden temin edildiğine dikkat çekti. Gürer, “Yağmur, kar yağınca su sorunu bitmiyor. Sürekli ve düzenli bir mevsim etkisi oluşmuyor. O nedenle suyu doğru, bilinçli ve israf etmeden tüketmeliyiz. İçme suyunda baraj doluluğu önemli olsa da biriken su tüketimle kısa sürede seviyesi düşüp risk oluşturmaktadır. Keza tarımda önemli üretim alanlarında daha çok yeraltı suyu tüketilmektedir. Özellikle Orta Anadolu tarımı daha çok yeraltı suları ile gerçekleştiriyor. Yeraltı suları da her geçen yıl daha çok çekiliyor. 2021 yılında Bakanlığın soruma verdiği yanıtta yalnız Konya Kapalı Havzası'nda 175 adet belirlenen obruk yanında, tahminen ülke genelinde 250 civarında obruk varlığı ifade ediliyordu. Derine inen sular ile obruk oluşumları da artmaya devam ediyor. Araştırmalar ile farklı kaynaklarda 650'ye ulaşan obruk varlığından söz ediliyor. Her obruk oluşumu tarım alanında ortadan kalkması demek. Hem suyu hem tarım alanları yönetimini sorunlu kılan süreç için başta salma (vahşi) sulamadan bir an önce vazgeçilmelidir.” dedi.

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Ülkemizde yeraltındaki suyun çıkarıldığı kuyuların yüzde 95'inin ruhsatsız olduğu ifade ediliyor. Su kuyularının ruhsatsız olması nedeniyle salma (vahşi) sulama zorunlu olarak yapılıyor. Bankalar, modern yöntemlerle sulama için krediyi kuyu ruhsatın varsa veriyor. Kuyu ruhsatı yoksa kredi kullanımı olası olmuyor. O durumda da daha çok su tüketildiğinden sular daha derine çekiliyor ve obruklar oluşuyor, sorunlar katlanıyor. Olması gereken, bu bağlamda kaçak kuyu sayılan yerlerin su kullanımında modern yöntemlerle sulamanın sağlanabileceği uygulamalara kapı aralamaktır. Eğer bu kapı aralanmazsa bölgenin sorunları da katlayacaktır.” dedi.

SULU TARIM VERİM DEMEKTİR

CHP’li Vekil Ömer Fethi Gürer, suyun tüm canlılar için yaşamın sürdürülebilirliği adına olmazsa olmaz olduğuna dikkat çekti. Gürer, “İçme suları için kaynakların daralması suya erişimi daha zorlaştıracaktır. Gelecekte hesaplamalara göre 30-40 yıla kadar bu sorun derinleşeceği bilim insanları ölçümlüyor. Sulu tarım ise artan nüfus ve gıda talebinde çok önemli etkisi vardır. Gelecekten bu süreç doğru yönetilmesinden öte zorunluluktur. Susuz yaşam açlığı da tetikler.” dedi.

VERİM SUYLA ARTAR

Gürer, “İç Anadolu'da kuru tarım alanında bir dönümden buğday TÜİK’e göre ortalama 270 kg alınır dese de bölgemizde 140 kiloya kadar buğday verimi düşüyor. Kuraklık olursa tarlaya biçerdöver de girmiyor. Tarla ekili hali ile sürülmek zorunda kalınıyor. Sulu tarım yapıldığında ise 550 kg'dan başlıyor, 800 kiloya kadar verim çıkıyor. Onun için bu kuyuların doğru kullanılması gerekiyor. Bu kuyuların doğru kullanılması da banka kredilerinin modern yöntemlerle sulama yapılabilmesine olanak sağlayacak düzenlemeler sağlanmalıdır. Kuyu kullanılıyorsa kaçak olup olmadığına bakmadan bu konuda bir düzenleme gerekiyor. Fiilen en az 20 yıldır kullanılan ruhsatsız kuyular var. Bu suyun doğru yönetilmesi için modern yöntemlere geçişi sağlayacak kredi verilmesi sağlanmalıdır.” dedi.

Ömer Fethi Gürer, “Ayrıca, sarnıç yönteminin farklı bölgelerde uygulamaya alınması, yeraltı sulama barajlarının yapılması, çatı suları ve gri suyun da doğru yönetilmesi ve bu sayede suyun doğru yönetilmesi gerekiyor. Yıllar öncesinde, 1989’da Devlet Su İşleri, o dönem Kızılırmak'ın üzerinden Fırat'ın bir kolunu suyunu İç Anadolu'ya getirmeyi çalışmış ve o proje, yüksek maliyet denilerek proje dev kalmış. O süreçte İç Anadolu’ya o su getirilse yeraltı suları bu kadar hızlı tüketilmemiş olacaktı. Bugün de yeryüzüne doğrudan çıkan ve denizlere akan sular dahil her su kaynağımızı korumak ve tarımda tüketilir kılmak sağlanmalıdır. Göller, dereler kururken, yeraltı suları derine inerken, içilebilir ya da tarımda kullanılabilir suları denize akıtmadan kullanılması sağlanmalıdır.” dedi.

HER SU DAMLASI ÖNEMLİDİR

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yağmur ve kar yağışı ile özellikle içme suyu konusunda “Barajlar doldu.” diye bir memnuniyet oluşur. Küresel ısınma ile iklim değişikliği giderek artması, mevsim değişikliklerini de beraberinde getireceği unutulmamalıdır. Su doğru kullanılmalı ve su israfından kaçınılmalıdır. Sorun yaşanmadan sorunun farkına varılmıyor, ancak su böyle değil; kuruyan kaynakları geri getirmek süreçte olmayacağı unutulmamalıdır. Her yıl yetkililerin hesaplamaları dışında sorunun farkında olan yeterli bilinçli kişi sayısı artmıyor. Su kullanım ve yönetimi ilkokuldan başlayarak toplumun her kesiminin dikkatine taşınmalıdır. İktidar, kâğıt üzerinde düzenleme ya da birkaç konferans toplantı ile bu sürecin yönetilemeyeceğini ve daha sıkı tedbir, daha yaygın bilinçlendirme çalışmasında bulunmanın gereği görmelidir. Su planlaması ve öngörüsü kamudan her kesime yansımalıdır. Sanayi ile kirletilen su varlıkları içinde canlı yaşamaz dereler oluştuğuna dikkate alındığında su da gelecekte yaşamın sürmesi için tavizsiz uygulamalar ihtiyaç ve şarttır. Su kaynaklarını gözümüz gibi korumak zorundayız.” dedi.