Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, "Herkes için engelsiz ulaşım" temalı 12 AR-GE projesine 100 milyon lira karşılıksız destek sağladıklarını belirterek, 2017-2024 yıllarında YHT ve ana hat trenlerinde yaklaşık 7,8 milyon engelli yolcunun ücretsiz seyahat ettiğini bildirdi.
Uraloğlu, Engelliler Haftası nedeniyle yaptığı açıklamada, 2021-2025 yıllarını kapsayan 5 yıllık "Erişilebilir Ulaşım Stratejisi ve Eylem Planı" kapsamında herkes için erişilebilir, eşit koşullarda, kesintisiz, güvenli ve bağımsız ulaşım sistemi oluşturmak için çalışmalar sürdürdüklerini vurguladı.
Ulaştırma ve haberleşme alanında daha erişilebilir bir gelecek için AR-GE çalışmalarına hız verdiklerini, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi (UDHAM) aracılığıyla AR-GE projesi destek çağrısına çıktıklarını anımsatan Uraloğlu, "Herkes için engelsiz ulaşım temalı 12 AR-GE projesine 100 milyon lira karşılıksız destek sağladık." ifadesini kullandı.
Destek hakkı kazanan projelere yönelik bilgi veren Uraloğlu, projeler arasında "dezavantajlı kullanıcılar için gerçek zamanlı ve talep tabanlı ulaşım platformu", "yapay zeka destekli kontrol tasarımı", "kentsel erişilebilirlikte mikro mobilite çözümleri","dezavantajlı kullanıcılar için yapay zeka ve görüntü işleme tabanlı trafik sinyalizasyon sisteminin geliştirilmesi", "görüntü işleme ve yapay zeka tabanlı ulaşım destek sistemi", "V2X teknolojisi tabanlı engelsiz kavşak sinyalizasyon sistemi" ile "güvenli ve kapsayıcı ulaşım için gerçek zamanlı rehberlik sistemi" bulunduğunu aktardı.
Ülke genelinde 40 havalimanının "erişilebilirlik belgesi" aldığına dikkati çeken Uraloğlu, engelli yolcular için danışma noktalarından tuvaletlere, rampalardan sesli ve görüntülü bilgi sistemlerine kadar birçok erişilebilirlik düzenlemesi yaptıklarını kaydetti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ilan edilen "2020 Erişilebilirlik Yılı" çerçevesinde, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca "Erişilebilirlik Ödülleri" verildiğini hatırlatan Uraloğlu, bu kapsamda "Erişilebilir Kamu Kurum ve Kuruluşları" kategorisinde Jüri ödülüne 1. sırada Sivas Nuri Demirağ Havalimanı'nın, 2. sırada ise Balıkesir Koca Seyit Havalimanı'nın layık görüldüğünü belirtti. Yolcu ve çevre dostu uygulamalarla, dünya çapında başarılara imza atan havalimanlarında, hayatı paylaşmaya hiçbir şeyin engel olamayacağının altını çizen Uraloğlu, erişilebilir hizmet ağı oluşturmak için tüm çalışmaları hassasiyetle takip ettiklerini ifade etti
Uraloğlu, hareket kabiliyeti kısıtlı bireylerin, hızlı tren terminallerinde güvenli dolaşımını sağlamak amacıyla 2019'da "Turuncu Masa Erişilebilir Ulaşım Hizmet Noktası" uygulamasını hayata geçirdiklerini anımsatarak, "Engelli bireyler gar veya istasyon girişinde belirlenen yerden alınarak trendeki seyahat edeceği koltuğa yerleştiriliyor ve seyahat sonunda trenden alınarak gar veya istasyon çıkışındaki hizmet noktası butonunun bulunduğu noktaya kadar ulaştırılıyor. Turuncu Masa uygulamasını tüm ulaşım türlerinde hizmet veren terminallerde yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalarımıza devam ediyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Görme engelli vatandaşlar için Marmaray ve Başkentray gibi banliyö trenlerinde, sesli bilgilendirme sistemi ile Braille alfabesiyle yönlendirme yazılarının yer aldığına işaret eden Uraloğlu, demir yollarında kullanılan araçları da engelli bireylerin ihtiyaçlarına uygun ürettiklerine dikkati çekti.
Engelli bireylerin, seyahatlerini daha kolay hale getirebilmek için Yüksek Hızlı Tren ve ana hat trenlerinde ücretsiz seyahat uygulamasının sürdüğünü belirten Uraloğlu, "Devletimizin engelli vatandaşlarımıza sunduğu ücretsiz seyahat hakkı kapsamında, 2017-2024 yıllarında YHT ve ana hat trenlerinde yaklaşık 7,8 milyon engelli yolcumuzu ücretsiz seyahat hakkından yararlandırdık. 2025'in ilk 4 ayında ise 350 bin 378 engelli yolcumuza hizmet verdik." ifadelerini kullandı.
Uraloğlu ayrıca, 2025 yılında 531 bin 76 engelli vatandaşın, Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde yüzde 40'a kadar indirim imkanından faydalanarak, şehirlerarası otobüslerle seyahatlerini gerçekleştirdiğini bildirdi.
Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluğundaki devlet ve il yollarında da yaya geçitlerini engelli bireylerin faydalanabileceği şekilde tasarladıklarına değinen Uraloğlu, Bakanlık olarak engelli bireylerin ulaşımda karşılaştıkları zorlukları ortadan kaldırmak için dijital çözümler geliştirme çalışmalarını sürdürdüklerini belirtti.
Uraloğlu, ulaşımda erişilebilirliği sağlamak için her noktada engelli dostu altyapılar inşa ettiklerinin altını çizerek, şöyle devam etti:
"Herkes İçin Hareketlilik adlı mobil uygulamamız engelli vatandaşlarımızın seyahatlerini kolaylaştıracak ve tüm ihtiyaçlarını karşılayacak modüllerle donatılacak. Uygulamada, refakatçi modülünden işaret dili çağrı merkezi desteğine kadar birçok hizmet sunacağız."
e-Devlet İletişim Merkezi'nin, arayan işitme engelli vatandaşlara görüntülü ve yazılı olarak online hizmet verdiğini aktaran Uraloğlu, e-Devlet İletişim Merkezi'nden 2025 yılının ilk 4 ayı da dahil olmak üzere, toplamda 45 bin 150 işitme engelli vatandaşa hizmet verildiğini açıkladı.
Uraloğlu, hareket kabiliyeti kısıtlı bireylerin erişimi amacıyla PTTMatik'leri erişilebilir hale getirdiklerini belirterek, şunları kaydetti:
"PTT tarafından engelli müşterilerine aylıkları diledikleri şekilde ister evlerinde, ister iş yerlerinde ödeniyor. 2024 yılında 467 bin 239 ve 2025 yılının ilk 4 ayı itibarıyla ise 145 bin 441 adet engelli vatandaşımız aylıklarını evlerinde teslim aldı."
